Od nowego roku na drugie i każde kolejne dziecko w rodzinie w wieku od ukończenia 12. do 35. miesiąca życia będzie przysługiwać dodatkowe świadczenie – rodzinny kapitał opiekuńczy (RKO) w wysokości do 12 tys. zł. Przyjmowaniem wniosków, ich rozpatrywaniem oraz wypłatą tego świadczenia będzie zajmował się Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Świadczenie będzie wypłacane w miesięcznych częściach na dwa sposoby, po 500 zł miesięcznie przez 2 lata lub 1000 zł miesięcznie przez rok, w zależności od wyboru rodzica. Rodzic będzie mógł zmienić zadeklarowaną miesięczną wysokość świadczenia, ale zmiany takiej może dokonać tylko raz.
Rodzinny kapitał opiekuńczy będzie przysługiwał także rodzicom, którzy już teraz mają dwoje lub więcej małych dzieci. W takiej sytuacji świadczenie będzie przysługiwało na drugie lub kolejne dziecko proporcjonalnie za okres od dnia wejścia w życie ustawy do końca 35 miesiąca życia tego dziecka, na które kapitał przysługuje. Wsparcie będzie niezależne od dochodów rodziny, a środki nie będą opodatkowane.
Wnioski elektronicznie
Wniosek o rodzinny kapitał opiekuńczy będzie można składać tylko drogą elektroniczną za pomocą tych samych systemów teleinformatycznych, co wnioski o świadczenie „Dobry start” i świadczenie wychowawcze w ramach programu „Rodzina 500+”, czyli przez PUE ZUS, portal Emp@tia i bankowość elektroniczną. Pieniądze będą wypłacane wyłącznie na konto bankowe.
Termin na rozpatrzenie wniosku i wypłatę świadczenia
Przepisy ustawy o rodzinnym kapitale opiekuńczym określają maksymalny termin dla ZUS na rozpatrzenie wniosku o kapitał. Wynosi on 2 miesiące od dnia złożenia wniosku wraz z dokumentami. Z kolei wypłata przysługującego kapitału następuje nie wcześniej niż za miesiąc, od którego przysługuje prawo do kapitału.
Jeśli kapitał zostanie przyznany, to rodzic otrzyma informację o przyznaniu świadczenia, która będzie znajdować się w skrzynce odbiorczej na profilu na PUE ZUS. Również wtedy, gdy wniosek został złożony przez bankowość elektroniczną lub portal Emp@tia. Z kolei jeśli kapitał nie będzie przysługiwać, to ZUS wyda decyzję odmowną. Decyzję odmowną w takim przypadku rodzic otrzyma elektronicznie na PUE ZUS. Od decyzji ZUS przysługuje odwołanie do Prezesa ZUS, a następnie skarga do sądu administracyjnego.
Dofinansowanie do żłobka, klubu dziecięcego lub opiekuna dziennego
Ustawa zakłada także dofinansowanie do funkcjonowania miejsc opieki dla dzieci. Dofinansowanie będzie wynosić maksymalnie 400 zł miesięcznie na dziecko w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna – przekazywane bezpośrednio instytucji – jednak nie więcej niż wysokość faktycznej opłaty ponoszonej przez rodziców za dany miesiąc. W tym wypadku też nie będzie obowiązywało kryterium dochodowe. Dofinansowanie dotyczyć będzie dzieci, które nie będą objęte rodzinnym kapitałem opiekuńczym. Chodzi np. o pierwsze lub jedyne dzieci w rodzinie. Mogą z niego skorzystać też rodzice na drugie lub kolejne dziecko w rodzinie, ale tylko za okresy uczęszczania do żłobka, klubu dziecięcego lub do dziennego opiekuna, za które nie przysługuje rodzinny kapitał opiekuńczy (np. uczęszczanie do żłobka przed 12 miesiącem życia dziecka). Dofinansowanie dotyczy opłat za uczęszczanie do placówki, nie obejmuje natomiast opłat za wyżywienie w placówce.
Wnioski o dofinansowanie będzie można składać od 1 kwietnia 2022 r. Dofinansowanie przysługiwać będzie jednak z wyrównaniem od 1 stycznia 2022 r., jeżeli dziecko w styczniu
i kolejnych miesiącach uczęszczało do żłobka, klubu dziecięcego lub do dziennego opiekuna.
Więcej na stronie internetowej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych pod bezpośrednim linkiem: https://www.zus.pl/baza-wiedzy/biezace-wyjasnienia-komorek-merytorycznych/swiadczenia/-/publisher/details/1/rodzinny-kapital-opiekunczy/3068250.
Rodzinny Kapitał Opiekuńczy
